Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

II K 962/10 - uzasadnienie Sąd Rejonowy w Lubinie z 2011-01-27

Sygn. akt II K 962/10

UZASADNIENIE

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) spółka z o.o. z siedzibą w W. została utworzona w dniu 13.01.1993r.. Jedynym udziałowcem spółki był oskarżony M. Ś. (1). Został on też prezesem jej zarządu. Kapitał zakładowy spółki wynosił 15.000 zł. (...) sp. z o.o. prowadziła działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży katalizatorów, układów wydechowych i filtrów, głównie na potrzeby (...) S.A. w L.. Towar, który był sprzedawany przez w/w spółkę, był sprowadzany i kupowany w większości z firm działających na terenie Kanady i Belgii. (...) sp. z o.o. od 1994r. działała na terenie miasta L.. Od 2000r. ponownie siedzibą spółki była W., pomimo tego, że spółka faktycznie nadal działała na terenie L.. Do 1998r. sytuacja i kondycja finansowa (...) sp. z o.o. była bardzo dobra i firma osiągała znaczne dochody. Zysk netto za 1998r. wyniósł 187.243,92 zł.

W początkowym okresie 1999r. sytuacja finansowa spółki (...) uległa znacznemu pogorszeniu. Powodem złej kondycji finansowej spółki był fakt, że na rynku, na którym prowadziła działalność, tj. w rejonie działalności (...) S.A. powstały nowe podmioty, prowadzące działalność gospodarczą w zakresie handlu katalizatorami. Stanowiły one konkurencję dla (...) sp. z o.o.. Część pracowników spółki (...) zaczęła rezygnować z pracy w tej firmie i zatrudniała się w przedsiębiorstwach konkurencyjnych. Zostały wówczas utworzone na terenie L. między innymi spółka (...) i spółka (...). Przejęły one część klientów spółki (...), która przez to utraciła tych kontrahentów. Wówczas to wyraźnie zmniejszyły się przychody (...) sp. z o.o..

(...) sp. z o.o. jak i (...) sp. z o.o. prowadziły działalność w tym samym budynku w L.. Właścicielem tego budynku była M. Ś. (2) – żona oskarżonego. Obie spółki utrzymywały ze sobą kontakty handlowe.

Pogorszenie sytuacji spółki spowodowało, że (...) sp. z o.o. od czerwca 1999r. zaczęła zalegać z płatnościami na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego zatrudnionych pracowników.

M. Ś. (1) jako prezes zarządu (...) sp. z o.o. kierował tą spółką i podejmował jednoosobowo wszelkie decyzje. Oskarżony w 1999r. celem poprawy sytuacji finansowej spółki i utrzymania jej dalszej działalności podjął decyzję, aby w pierwszej kolejności wypłacać należne wynagrodzenia zatrudnionym w spółce pracownikom. Z uwagi na problemy finansowe nie było w spółce odpowiednich środków pieniężnych na należne świadczenia społeczne i należności podatkowe, które przez to częściowo nie były przez spółkę odprowadzane. W tym okresie spółka (...) prowadziła działalność i istniały możliwości uzdrowienia sytuacji finansowej spółki oraz spłaty zaległych świadczeń publicznych. (...) sp. z o.o. posiadała bowiem także wierzytelności wobec swoich kontrahentów.

W tym czasie (...) sp. z o.o. miała natomiast zobowiązania wobec:

- (...) L. w kwocie 1.033.408,03 zł z terminem wymagalności grudzień 1996r.,

- Diesel (...).O. B. (...) Canada w kwocie 134.400,96 zł z terminem wymagalności grudzień 1998r.,

- Barlineckiego Przedsiębiorstwa (...) w kwocie 6.114,74 zł z terminem wymagalności 16.07.1999r..

Rok 1999 (...) sp. z o.o. zakończyła stratą netto w kwocie 392.985,59 zł. Zobowiązania spółki z tytułu podatków i ubezpieczeń społecznych według bilansu na 31.12.1999r. wynosiły 326.634,52 zł.

W związku z tym, że sytuacja w branży, w której działała (...) sp. z o.o. w roku 2000r. uległa dalszemu pogorszeniu, spółka ta miała coraz większe kłopoty finansowe. Spółka nie spłaciwszy wyżej wskazanych zadłużeń, miała kolejne zobowiązania wobec:

- (...) S. w kwocie 10.317,27 zł z terminem wymagalności listopad 2000r.,

- (...) S.A. w P. w kwocie 32.884,51 zł z terminem wymagalności 28.12.2000r..

Na dzień 25.05.2000r. (...) sp. z o.o. posiadało zaległość z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych w wysokości 229.894 zł należności głównych oraz 99.150 zł odsetek. Spółka zmniejszyła to zadłużenie wpłacając w dniu 20.09.2000r. kwotę 62.345 zł.

Działalność gospodarczą roku 2000 spółka zakończyła ze stratą netto 504.106,01 zł. Kapitał podstawowy wynosił wówczas 15.000 zł, a kapitał zapasowy wynosił 113.300,07 zł. Natomiast kapitału rezerwowego spółka nie miała. Zobowiązania spółki z tytułu podatków i ubezpieczeń społecznych według bilansu na 31.12.2000r. wynosiły 917.260,99 zł.

Z końcem 2000r z (...) sp. z o.o. odeszła znaczna część pracowników do (...) sp. z o.o.. Wówczas działalność (...) sp. z o.o. uległa znacznemu ograniczeniu. W 2001r. spółka miała dużo mniejsze obroty niż w latach poprzednich i bazowała w znacznej części na wyprzedaży posiadanych produktów, a także części majątku.

W grudniu 2000r. (...) sp. z o.o. zakupiła samochód F. (...) i zapłaciła za niego kwotę brutto 65.600 zł. Następnie w styczniu 2001r. (...) sp. z o.o. sprzedała ten samochód (...) sp. z o.o. za kwotę brutto 54.900 zł.

W (...) sp. z o.o. zatrudniona była żona oskarżonego M. Ś. (2) z wynagrodzeniem zasadniczym 1.230,20 zł. W styczniu 2001r. M. Ś. (1) wypłacił swojej żonie premię uznaniową w kwocie 32.769,80 zł. Od tej kwoty nie zostały też odprowadzone składki na ubezpieczenia społeczne do ZUS-u w kwocie 14.482,59 zł.

Od czerwca 1999r. do listopada 2001r. (...) sp. z o.o. zatrudniała poniższych - zgłoszonych do ubezpieczenia społecznego - pracowników we wskazanych okresach:

K. N. (1), 01.01.1999r. - 31.12.2000r.

M. Z. (1), 01.01.1999r. - 30.09.2000r.

Z. S., 01.01.1999r. - 28.02.2001r.

M. Z. (2), 01.01.1999r. - 30.04.2000r.

Z. Ż., 15.09.2000r. - 31.12.2000r.

A. W., 17.05.1999r. - 16.02.2000r.

J. K. (1), 02.11.1999r. - 29.02.2000r.

P. C., 01.01.1999r.- 31.01.2001r.

T. J., 01.02.1999r. - 31.07.2000r.

R. K., 01.01.1999r. - 09.02.2001r.

A. C., 01.05.2000r. - 31.07.2000r.

K. H., 01.01.1999r. - 30.09.2000r.

R. H., 01.10.1999r. - 03.10.2001r.

K. K., 01.06.1999r. - 15.11.2000r.

J. K. (2), 01.09.2000 - 31.12.2000r.

B. K., 01.01.1999r. - 31.01.2000r.

Ł. D., 01.01.1999r. - listopad 1999r.

I. F., 10.08.1999r. - 31.01.2001r.

J. U., 01.01.1999r. - 31.12.2000r.

R. P., 23.02.2000r. - 31.12.2000r.

R. J. (1), 01.01.1999r. - 31.12.2000r.

T. G., 01.01.1999r. - 31.08.2001r.

R. L., 01.04.2000r. - 31.09.2000r.

A. Ś., 01.02.2000r. - 31.12.2000r.

P. T., 01.04.2000r. - 31.08.2000r.

Z. T., 01.12.1999r. - 31.12.2000r.

M. D., 12.09.2000r. - 31.12.2000r.

E. S. (1) , 01.01.1999r. - grudzień 1999r.

A. O., 11.12.2000r. - 31.12.2000r.

D. M., 07.02.2000r. - 24.11.2000r.

J. M., 10.04.2000r. - 31.12.2000r.

P. K., 01.01.1999r. - 15.05.2000r.

Z. B., 01.01.1999r. - 31.12.2000r.

M. C. (1), 01.01.1999r - 31.12.2000r.

K. N. (2), 11.12.2000r - 31.12.2000r.

M. Ś. (2), 01.01.1999r. - 31.01.2001r.

H. S. 01.01.1999r. - 30.09.1999r.

(...) sp. z o.o. rozliczała się z ZUS-em zbiorowo ze składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne zatrudnianych pracowników, gdyż ich liczba przekraczała 20-tu. Oznaczało to, że za wszystkich pracowników zliczane były należne składki, po czym sumę tych składek wpisywało się w deklaracji i taką też kwotę spółka miała wpłacać do ZUS-u. Istniejące zaległości w opłacaniu składek dotyczyły wszystkich pracowników, za których zostały wykazane składki w danej deklaracji rozliczeniowej. (...) sp. z o.o. regulowała składki z opóźnieniem i do tego często ratami. Część składek nie została w ogóle uregulowana. Od niewpłaconych w terminie składek ZUS naliczał odsetki.

Sytuacja w zakresie opłacania należnych kwot składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych (...) sp. z o.o. przedstawiała się następująco:

- za miesiąc 05/1999 termin płatności 15.06.1999 kwota składek 19.089.53 zł data pierwszej wpłaty 27.07.1999

- za miesiąc 06/1999 termin płatności 15.07.1999 kwota składek 17.810,75 zł data pierwszej wpłaty 11.08.1999

- za miesiąc 07/1999 termin płatności 16.08.1999 kwota składek 17.879,43 zł data pierwszej wpłaty 03.09.1999

- za miesiąc 08/1999 termin płatności 15.09.1999 kwota składek 17.485,09 zł data pierwszej wpłaty 09.11.1999

- za miesiąc 09/1999 termin płatności 15.10.1999 kwota składek 18.439,18 zł data pierwszej wpłaty 19.11.1999

- za miesiąc 10/1999 termin płatności 15.11.1999 kwota składek 18.493,77 zł data pierwszej wpłaty 23.11.1999

- za miesiąc 11/1999 termin płatności 15.12.1999 kwota składek 19.455,92 zł data pierwszej wpłaty 06.01.2000

- za miesiąc 12/1999 termin płatności 17.01.2000 kwota składek 32.769,79 zł data pierwszej wpłaty 21.02.2000

- za miesiąc 01/2000 termin płatności 15.02.2000 kwota składek 20.877.35 zł data pierwszej wpłaty 12.04.2000

- za miesiąc 02/2000 termin płatności 15.03.2000 kwota składek 18.974,07 zł data pierwszej wpłaty 12.04.2000

- za miesiąc 03/2000 termin płatności 17.04.2000 kwota składek 20.711,12 zł data pierwszej wpłaty 15.06.2000

- za miesiąc 04/2000 termin płatności 15.05.2000 kwota składek 23.866,74 zł data pierwszej wpłaty 23.08.2000

- za miesiąc 05/2000 termin płatności 15.06.2000 kwota składek 26.028,98 zł data pierwszej wpłaty 23.11.2000

- za miesiąc 06/2000 termin płatności 17.07.2000 kwota składek 24.780,36 zł data pierwszej wpłaty 12.12.2000

Składki za powyższe okresy, choć z opóźnieniem, to jednak zostały uregulowane w całości i to w przeważającej części jeszcze przez płatnika. Tylko w minimalnym zakresie w późniejszym czasie syndyk uzupełnił te wpłaty.

- za miesiąc 07/2000 termin płatności 16.08.2000 kwota składek 28.110,90 zł data pierwszej wpłaty 20.12.2000 (kwota 443,26 zł) - nie uregulowano składki za ten okres w wysokości 27.619,19 zł

- za miesiąc 08/2000 termin płatności 15.09.2000 kwota składek 23.645,95 zł - nie dokonano żadnej wpłaty

- za miesiąc 09/2000 termin płatności 16.10.2000 kwota składek 26.753,23 zł data pierwszej wpłaty 19.09.2001

- za miesiąc 10/2000 termin płatności 15.11.2000 kwota składek 20.649,44 zł data pierwszej wpłaty 18.04.2001

- za miesiąc 11/2000 termin płatności 15.12.2000 kwota składek 21.964,41 zł - nie dokonano żadnej wpłaty

- za miesiąc 12/2000 termin płatności 15.02.2001 kwota składek 18.838,39 zł - nie dokonano żadnej wpłaty

- za miesiąc 01/2001 termin płatności 15.02.2001 kwota składek 22.120.16 zł - nie dokonano żadnej wpłaty

- za miesiąc 02/2001 termin płatności 15.03.2001 kwota składek 28.305,65 zł data pierwszej wpłaty 19.11.2001

- za miesiąc 03/2001 termin płatności 17.04.2001 kwota składek 1.125,22 zł - nie dokonano żadnej wpłaty

- za miesiąc 04/2001 termin płatności 15.05.2001 kwota składek 1.019,85 zł data pierwszej wpłaty 17.08.2001

- za miesiąc 05/2001 termin płatności 15.06.2001 kwota składek 1.187,06 zł data pierwszej wpłaty 17.08.2001

- za miesiąc 06/2001 termin płatności 16.07.2001 kwota składek 929,83 zł data pierwszej wpłaty 17.08.2001

- za miesiąc 07/2001 termin płatności 16.08.2001 kwota składek 929.83 zł data pierwszej wpłaty 17.08.2001

- za miesiąc 08/2001 termin płatności 17.09.2001 kwota składek 929,83 zł data pierwszej wpłaty 21.09.2001

- za miesiąc 09/2001 termin płatności 15.10.2001 kwota składek 278,09 zł

- za miesiąc 10/2001 termin płatności 15.11.2001 kwota składek 278,09 zł.

Zgodnie z zestawieniem należnych kwot składek na Fundusz Ubezpieczenia Zdrowotnego sytuacja (...) sp. z o.o. wyglądała następująco:

- za miesiąc 05/1999 termin płatności 15.06.1999 kwota składek 3.246,92 zł data pierwszej wpłaty 01.06.1999 data wpłaty znacznej części składki 27.07.1999 (2.433,53 zł)

- za miesiąc 06/1999 termin płatności 15.07.1999 kwota składek 3.191,41 zł data pierwszej wpłaty 27.07.1999

- za miesiąc 07/1999 termin płatności 16.08.1999 kwota składek 3.212,55 zł data pierwszej wpłaty 11.08.1999 data wpłaty znacznej części składki 03.09.1999

- za miesiąc 08/1999 termin płatności 15:09.1999 kwota składek 3.195,07 zł data pierwszej wpłaty 03.09.1999 data wpłaty znacznej części składki 09.11.1999

- za miesiąc 09/1999 termin płatności 15.10.1999 kwota składek 3.382,69 zł data pierwszej wpłaty 09.11.1999

- za miesiąc 10/1999 termin płatności 15.11.1999 kwota składek 3.305,56 zł data pierwszej wpłaty 19.11.1999

- za miesiąc 11/1999 termin płatności 15.12.1999 kwota składek 3.460,53 zł data pierwszej wpłaty 23.11.1999 data wpłaty znacznej części składki 06.01.2000

- za miesiąc 12/1999 termin płatności 17.01.2000 kwota składek 5.663,55 zł data pierwszej wpłaty 06.01.2000 data wpłaty znacznej części składki 21.02.2000

- za miesiąc 01/2000 termin płatności 15.02.2000 kwota składek 3.537,19 zł data pierwszej wpłaty 21.02.2000

- za miesiąc 02/2000 termin płatności 15.03.2000 kwota składek 3.231,60 zł data pierwszej wpłaty 12.04.2000

- za miesiąc 03/2000 termin płatności 17.04.2000 kwota składek 3.509,45 zł data pierwszej wpłaty 15.06.2000

- za miesiąc 04/2000 termin płatności 15.05.2000 kwota składek 4.297,63 zł data pierwszej wpłaty 23.08.2000

- za miesiąc 05/2000 termin płatności 15.06.2000 kwota składek 4.534,10 zł data pierwszej wpłaty 23.11.2000

- za miesiąc 06/2000 termin płatności 17.07.2000 kwota składek 4.419,38 zł data pierwszej wpłaty 11.12.2000

- za miesiąc 07/2000 termin płatności 16.08.2000 kwota składek 4.872,70 zł data pierwszej wpłaty 20.12.2000

- za miesiąc 10/2000 termin płatności 15.11.2000 kwota składek 3.458,43 zł data pierwszej wpłaty 18.04.2001.

Za miesiące sierpień, wrzesień, listopad i grudzień 2000r. oraz od stycznia do października 2001r. składki na Fundusz Ubezpieczenia Zdrowotnego w ogóle nie zostały opłacone.

Od niespłaconych w terminie należności narastały odsetki. Część wpłat dokonywanych przez płatnika ZUS zaliczał na naliczone odsetki.

dowód: - częściowo wyjaśnienia oskarżonego M. Ś. (1), k. 337, 378-379, 1557-1560, 2417-2422, 2581-2583, 2703-2705,2814-2815, 2832,

zeznania świadków:

- częściowo J. P. (1) k.95-96, 102-103, 1696-1701, k.2597-2598, 2754-2756,2813-2814,

- częściowo K. N. (1) k.1648-1650,1665-1667, 1677-1679, 2766,

- częściowo J. N. k.143-144, 1573-1574, 2756,

- T. W. k.1572-1573,2766,

- M. Z. (1) k.1574-1575 i k.134-135, 2766,

- M. Z. (2) k.1575, 2766,

- C. S. k.1575 i k.151, 2766,

- Z. Ż. k.1647-1648, 2766,

- Z. S. k.1667-1669 i k.37-38, 2766,

- A. W. k.1669, 2766,

- J. K. (1) k.1669, 2766,

- E. B. k.1711-1715 i k.35-36, 2766,

- P. C. k.1721-1723, 2766,

- B. K. k.1743, 2766,

- Ł. D. k.1743-1744, 2766,

- M. S. k.1744, 2766,

- P. L. k.1770 -1771 i k.159, 2766,

- R. K. k.1771-1772 i k.178-179, 2766,

- R. J. (2) k.1772, 2766,

- R. H. k.1772, 192, 2766,

- A. C., k. 186-187, 1772, 2766,

- J. U. k.1772-1773, 2766,

- R. J. (1) k.1773, 2766,

- A. Ś. k.1773, 2766,

- P. T. k.1773-1774, 2766,

- Z. T. k.1774, 2766,

- M. T. k.1774, 2766,

- R. P. k.1988, 2766,

- M. K. (1) k.1989, 2766,

- J. S. (1) k.1989, 2766,

- K. B. (1) k.1989 – 1990 i k.287-289 (299), (...),

- D. M. k.1990, 2766,

- I. F. k.2006-2007, 2766,

- A. O. k.2007, 2766,

- J. M. k.2007, 2766,

- P. K. k.2007, 2766,

- K. B. (2) k.2008, 2766,

- K. H. k.2035, 2766,

- E. S. (1) k.2035-2036, 2766,

- K. S. (1) k.2036-2037, 2766,

- K. K. k.2049, 2766,

- Z. B. k.2127, 2766,

- M. C. (2) k.2166, 2766,

- R. L. k.2218, 2766,

- Ł. M. k.2240 i k.274-275, 2766,

- I. B. k.2242-2243 i k.242-243, 2766,

- K. N. (2) k.2261-2262, 2766,

- R. Z. k.2262-2263, 2766,

- E. S. (2) k.2263-2264, 2766,

- K. S. (2) k.2264-2265, 2766,

- K. P. k.2265, 2766,

- T. M. k.2265, 2766,

- C. B. k.2266, 2766,

- J. K. (2) k.2310-2311, 2766,

- E. G. k.2311, 2766,

- P. P. (1) k.2311, 2766,

- M. C. (1) k.369-370, 2766,

- T. J. k.174-175, 2766,

- T. G. k.2330, 2766,

- K. W. k.2384-2385 i k.165, 2766,

- P. P. (2) k.2385, 2766,

- A. M. k.208-209, 2766,

- M. K. (2) k.181-182, 2766,

- H. S. k.261-262, 2766,

- J. W. k.277-278, 2766,

- częściowo opinie biegłej z zakresu księgowości, k.2448-2465, 2495-2496 , 2511-2519, 2765-2766, 2812-2813,

- raport (...). Niemiec z 22.10.2002, k 77-86,

- umowa o pracę i świadectwo pracy K. N. k.11-13,

- dokumentacja składek ZUS K. N. k.50-56,58-62,1673-1674,

- akt notarialny - założycielski (...) spółki z o.o. k.21-26,

- dokumenty rejestrowe (...) sp. z o.o., k. 27-32,

- Protokół Zgromadzenia wspólników (...) z 28.02.2002r., k 104-110,

- Informacja z (...) w W. z 11.02.2002r., k 33,

- akt notarialny – założycielski (...) sp. z o.o., k.42-44,

- akt notarialny (...) sp. z o.o., k.45-46,

- odpis z rejestru handlowego (...) sp. z o.o., k.47-48,

- Porozumienie w sprawie spłaty zobowiązań i Umowa najmu między (...) i (...) z 31.12.2001r., k. 75-76,

- dokumentacja upadłościowa (...), k.87-92,126-131,343-356,359-368, 417-422, 1684-1692,

- Wniosek o upadłość (...) sp. z o.o., k 112-125,

- świadectwa pracy k.136, k.147, k.150, k.162-164. k.168, k.230, k.235-236, k.244, k.247-250, k.276, k.440,

- Wykaz akt osobowych pracowników (...), k 423-426,

- dołączona dokumentacja ZUS II Oddział w W.,

- Informacja z ZUS II O/W. z 10.07.2003r., k 452-453,

- Deklaracje ubezpieczeniowe i raporty imienne ZUS, k. 454-879,

- Informacja ZUS II O/W. z zestawieniem należnych kwot i wykazem pracowników z 10.12.2010r., k 2816-2818.

M. Ś. (1) jako prezes zarządu w dniu 28 grudnia 2001r. złożył w Sądzie Gospodarczym w Warszawie wniosek o ogłoszenie upadłość (...) sp. z o.o., który to wniosek został następnie przekazany do rozpoznania Sądowi Gospodarczemu w Legnicy. Postanowieniem z dnia 15 marca 2002r. wydanym w sprawie sygn. akt U-12/02 Sąd Rejonowy w Legnicy V Wydział Gospodarczy ogłosił upadłość (...) sp. z o.o. w W. i wyznaczył na syndyka masy upadłości w/w spółki (...).

We wniosku i dołączonych do niego załącznikach oskarżony wskazał m.in., że na dzień 30.11.2001r. zobowiązania spółki wynoszą łącznie należności głównych 2.429.024,42 zł, w tym do Urzędu Skarbowego 988.213,41 zł i do ZUS 185.861,62 zł. Z zobowiązań z tytułu dostaw i usług wynoszących w sumie 1.254.898,46 zł: zobowiązanie w kwocie 1.033.408,03 zł jest przeterminowane, a wierzyciel (...) L. nie wystąpił na drogę postępowania sądowego, zaś zobowiązanie do Diesel (...).O. Canada jest zabezpieczone przez komornika, który zajął z konta spółki kwotę 141.867,84 zł.

Według bilansu otwarcia majątek (...) spółki z o.o. w W. został oszacowany na kwotę 462.520,88 zł. ZUS II O/W. zgłosił wierzytelność w postępowaniu upadłościowym (...) sp. z o.o., określając należności główne na kwotę 232.986,02 zł, a odsetki na kwotę 120.424,90 zł.

Syndyk masy upadłości (...) sp. z o.o. przeprowadził postępowanie upadłościowe, odzyskał możliwe od wyegzekwowania zaległe należności od dłużników spółki, spieniężył majątek spółki, z których to środków w trakcie postępowania upadłościowego spłacił część zadłużenia (...) sp. z o.o., w tym częściowo zaległości publiczne na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Urzędu Skarbowego.

Postanowieniem z dnia 30.12.2002r. w sprawie o sygn. akt V GNs 18/02 Sąd Rejonowy w Legnicy Wydział V Gospodarczy w oparciu o przepis art. 17 2 §1 Prawa upadłościowego wszczął z urzędu postępowanie przeciwko M. Ś. (1) – prezesowi zarządu (...) sp. z o.o. o pozbawienie prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienie funkcji reprezentanta lub pełnomocnika przedsiębiorcy, członka rady nadzorczej i komisji rewizyjnej w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółdzielni. Postanowieniem z dnia 08.09.2003r. orzeczono wobec oskarżonego pozbawienie go powyższych praw na okres 5 lat.

Postanowieniem z dnia 07.04.2005r. sygn. akt U-12/02 Sąd Rejonowy w Legnicy Wydział V Gospodarczy stwierdził ukończenie postępowania upadłościowego (...) . Spółki z o.o. w W..

Po wpłatach dokonanych przez syndyka pozostały nieuregulowane składki na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego w kwocie 168,923,07 zł oraz na Fundusz Ubezpieczeń Zdrowotnych w kwocie 29.369,29 zł.

dowód: - częściowo wyjaśnienia oskarżonego M. Ś. (1), k. 337, 378-379, 1557-1560, 2417-2422, 2581-2583, 2703-2705,2814-2815, 2832,

zeznania świadków:

- J. P. (1) k.95-96, 102-103, 1696-1701, k.2597-2598, 2754-2756,2813-2814,

- częściowo J. N. k.143-144, 1573-1574, 2756,

- częściowo opinie biegłej z zakresu księgowości, k.2448-2465, 2495-2496 , 2511-2519, 2765-2766, 2812-2813,

- raport (...). Niemiec z 22.10.2002, k 77-86,

- akta upadłościowe z Sądu Rejonowego w Legnicy sygn. akt U-12/02,

- dokumentacja upadłościowa (...), k.87-92,126-131,343-356,359-368, 417-422, 1684-1692,

- Wniosek o upadłość (...) sp. z o.o., k 112-125,

- Postanowienia SR w Legnicy V GNs 18/02 z 30.12.2002r. i z 08.09.2003r., k 2830,

- Zgłoszenie wierzytelności w post. upadłościowym (...) przez ZUS II O/W., k 1693-1695,

- Pismo ZUS II O/W. do SR Lubin z 17.12.2007r., k 2436,

- Informacja ZUS II O/W. z zestawieniem należnych kwot i wykazem pracowników z 10.12.2010r., k 2816-2818.

Oskarżony M. Ś. (1) ma 54 lata, jest żonaty i nie ma nikogo na utrzymaniu. Oskarżony ma problemy zdrowotne, przebywał na zwolnieniu lekarskim i otrzymywał z tego tytułu świadczenie z KRUS w wysokości 300 zł miesięcznie - posiada gospodarstwo rolne około 100 ha, które według oskarżonego nie przynosi dochodów. Otrzymuje na to gospodarstwo rolne dopłaty w kwocie 60.000 zł rocznie. Oskarżony posiada wykształcenie wyższe, z zawodu jest handlowcem. Nie był leczony psychiatrycznie ani odwykowo.

Był karany sądownie: wyrokiem Sądu Rejonowego w Lubinie z dnia 30 kwietnia 2001r. sygn. akt IIK 150/00 za czyn z art.212§1 kk i art.212 §3 kk na karę 1.200 zł grzywny, wyrokiem Sądu Rejonowego w Lubinie sygn. akt VI Ks 2/02 z dnia 12 lutego 2002r. za czyn z art. 94 §1 uks i inne na karę 900 zł grzywny, wyrokiem z dnia 11 grudnia 2003r. sygn. akt IIK 927/03 Sądu Rejonowego dla Warszawy-P. za czyn z art. 300 §1 kk i art. 302 §1 kk na karę łączną 150 stawek dziennych grzywny przy ustaleniu 1 stawki w kwocie 20 zł oraz wyrokiem z dnia 3 sierpnia 2004r. sygn. akt II Ks 2/01 Sądu Rejonowego dla Miasta Stołecznego Warszawy za czyn z art. 56 §1 kks na karę 200 stawek dziennych grzywny przy ustaleniu 1 stawki w kwocie 40 zł. Grzywnę z ostatniego wyroku wykonano w dniu 04.01.2006r.

dowód: - dane i wyjaśnienia oskarżonego, k. 336-337, 378-379, 1557-1560, 2417-2422, 2581-2583, 2703-2705,

-

dane o karalności, k. 2427, 2804,

-

opinia biegłego z zakresu medycyny W. E., k 2147-2148.

Oskarżony M. Ś. (1) nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów. W postępowaniu przygotowawczym wyjaśniał, że pogorszenie się sytuacji finansowej spółki (...) w 1999r. było spowodowane nie jego działaniem, lecz załamaniem sytuacji na rynku branży, w której prowadzona przez oskarżonego spółka działała oraz rosnącej konkurencji dla tej spółki na rynku. Dochody spółki uległy pomniejszeniu, a koszty jej funkcjonowania były nadal znaczne. Oskarżony zdecydował się czasowo nie odprowadzać składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne pracowników spółki, aby posiadać niezbędne środki na wypłatę wynagrodzeń pracownikom. Wskazał, że pracownicy wiedzieli o sytuacji finansowej spółki i byli na bieżąco informowani o niezapłaconych składkach ZUS. Oskarżony nie zgodził się z ustaleniami biegłego rewidenta, który badał na zlecenie syndyka dokumentację finansową spółki i wyjaśnił, że nadal istniały w 1999r., jak też później, możliwości poprawy kondycji finansowej spółki i brak było podstaw do wcześniejszego złożenia wniosku o upadłość. (...) funkcjonowała wówczas jeszcze prawidłowo, a uzasadnione były przypuszczenia, że sytuacja gospodarcza na rynku zmieni się i kondycja finansowa spółki ulegnie poprawie. Dopiero gdy oskarżony stwierdził, że brak jest możliwości dalszego funkcjonowania spółki, złożył wniosek do Sądu o ogłoszenie upadłości (...) spółki z o.o. w W..

Na rozprawie oskarżony również nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów i wyjaśniał podobnie jak w postępowaniu przygotowawczym.

Podawał m.in., że w dokumentach dołączonych do wniosku o upadłość widnieją dowody, iż w momencie składania wniosku Spółka jest winna pieniądze dla ZUS. Wskazał, że syndykowi masy upadłościowej przekazał wszystkie dokumenty i majątek Spółki - według bilansu na tamten okres w wysokości około 1 mln zł. Między czasem złożenia wniosku o upadłość a momentem stawiania mu zarzutu o niezapłacenie składek do ZUS minęło wiele miesięcy. W tym momencie syndyk dysponował pieniędzmi i majątkiem Spółki i w momencie stawiania mu zarzutów, ani Prokuratura, ani on nie wie, czy jest winien jakiekolwiek pieniądze do ZUS i jeśli jest winien, to komu, za co i ile.

Podawał, iż to, że wypłacił M. Ś. (2) pensję, było zgodne z umową o pracę, było prawidłowo zaksięgowane i prawidłowo rozliczone. Nie pamiętał czy od tej premii zostały odprowadzone składki ZUS. Wszystkie transakcje były księgowane.

Wyjaśniał, że podczas postępowania sądowego okazało się, że w dokumentach Spółki składanych do Sądu w sprawie upadłości znajduje się błąd, który został przez biegłego sądowego skorygowany i biegły w swojej opinii wykazał, iż w momencie składania wniosku o upadłość Spółka posiadała zysk. Prokuratura nie przedstawiła żadnych dokumentów, ani żadnych dowodów potwierdzających fakt ustania płatności zobowiązań Spółki w wymienionym okresie. Jeżeli chodzi o zobowiązania Spółki to regulował je w ramach możliwości finansowych Spółki aż do ostatniego momentu, nawet po złożeniu wniosku o upadłość Spółki.

Wskazywał, że Spółka posiadała wystarczający majątek, aby zaspokoić wszystkie roszczenia, jakie miała na dzień składania wniosku o upadłość. Jest to wykazane w dokumentach i w bilansie Spółki. Nie zlikwidował spółki, bo część majątku Spółki była zdeponowana w tutejszym Sądzie jako kaucja na poczet roszczeń na zapłatę faktury i o ile pamięta, była to suma 100-150 tys zł. Syndyk przyjmował majątek spółki i również wszystkie pieniądze Spółki wraz ze zdeponowanymi w Sądzie funduszami. W ten sposób miał on do dużego stopnia pewność, że syndyk będzie miał wystarczająco pieniędzy do zaspokojenia roszczeń Skarbu Państwa i ZUS. Zdawał sobie sprawę, że w momencie likwidacji Spółki nie będzie w stanie spieniężyć całego majątku. Zdawał sobie sprawę, że będzie w stanie spieniężyć 30-40% majątku i może dojść do sytuacji, że zabraknie mu pieniędzy na zaspokojenie roszczeń. Jedynym wyjściem z sytuacji było złożenie wniosku o upadłość spółki,

Nie wziął kredytu na uiszczenie składek, bo każdy bank żądał zabezpieczenia. Spółka nie była w stanie wziąć kredytu. Kredyty były udzielane w wysokości 20% w stosunku rocznym. P. spółki nie była w stanie zapłacić odsetek, nie mówiąc o kapitale podstawowym. Wzięcie kredytu przedłużyłoby agonię spółki o kilka miesięcy i skończyłoby się tym samym.

Z tego co mu wiadomo, to pracownicy otrzymywali tzw. fiszki z rozliczeniem wynagrodzenia. Na tych fiszkach było, że były potrącane składki na ubezpieczenia. Było to napisane nawet, gdy składki nie były regulowane.

F. (...) nie pamiętał czy był zapłacony w całości w momencie zakupu. W momencie zakupu samochodu zobowiązania wobec ZUS i US nie pamięta czy były uregulowane, bo nie pamięta, w którym momencie był kupowany i sprzedawany F. (...).

dowód: - wyjaśnienia oskarżonego, k. 337, 378-379, 1557-1560, 2417-2422, 2581-2583, 2703-2705,2814-2815, 2832.

Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd zważył, co następuje:

Ustalając stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd oparł się głównie na zgromadzonych w sprawie dokumentach, częściowo opiniach biegłej, a ponadto na części wyjaśnień oskarżonego i zeznań J. P. (1).

Oskarżony M. Ś. (1) nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów. W ocenie Sądu takie oświadczenie oskarżonego jest przyjętą przez niego linią obrony, zmierzającą do wyłączenia jego odpowiedzialności za popełnione przestępstwa. Oświadczenie to pozostaje bowiem w sprzeczności z zebranym w sprawie materiałem dowodowym, któremu Sąd dał wiarę.

Nawet sam oskarżony w swoich wyjaśnieniach potwierdzał okoliczności wskazane w stawianych mu zarzutach. Przyznał m.in., że będąc prezesem tej spółki wpłacał z opóźnieniem składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Następnie zaś przestał je opłacać i w momencie składania wniosku o upadłość spółka posiadała zaległość z tego tytułu wobec ZUS-u. Oskarżony przyznał też, że spółka miała zaległości wobec Urzędu Skarbowego oraz niektórych kontrahentów, którym nie zapłaciła należnych im zobowiązań.

Sąd nie podziela stanowiska oskarżonego, że we właściwym czasie zgłosił wniosek o ogłoszenie upadłości i wcześniej nie było ku temu podstaw. Przytoczone dane z bilansów spółki, jej rachunków zysków i strat za kolejne lata, zestawienie zobowiązań oraz informacje z (...) i ZUS o zaległościach, wskazują na odmienną ocenę sytuacji spółki w tym zakresie niż prezentuje to oskarżony. Na konieczność wcześniejszego złożenia wniosku o upadłość spółki wskazywali też: biegła, syndyk J. P. oraz J. Niemiec – biegły rewident. Ponadto wspominała o tym także K. B. (1), która w (...) sp. z o.o. pracowała jako główna księgowa na umowy zlecenie (k. 288).

Sąd nie podziela też stanowiska oskarżonego, że w momencie zgłaszania wniosku o upadłość majątek spółki pozwalał na zaspokojenie wszelkich zobowiązań, jakie miała. Przeczy temu chociażby treść wniosku o upadłość i załączone do niej dokumenty. Należy podkreślić, że we wniosku tym podane zostały tylko należności główne zobowiązań obciążających spółkę bez wskazania wysokości odsetek. Ponadto już w tym wniosku wskazywano, że zobowiązanie wobec (...) L. w kwocie 1.033.408,03 zł jest przedawnione i nie powinno być wliczane do obciążeń spółki.

Odebrane od świadków zeznania nie potwierdziły, aby wszyscy oni wiedzieli, że składki do ZUS nie są odprowadzane.

Niewątpliwie oskarżony jako prezes zarządu (...) sp. z o.o. oraz jej jedyny udziałowiec miał dużą wiedzę na temat działania spółki oraz jej sytuacji i kondycji finansowej w poszczególnych okresach. Sąd oparł się w większości na tej części wyjaśnień oskarżonego.

Na okoliczność jakich pracowników zatrudniała spółka (...) w okresie od czerwca 1999r. do 31 grudnia 2001r., za których powinny być odprowadzane przez tę spółkę należne składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, Sąd uwzględnił zeznania świadków, byłych pracowników tej spółki: T. W., M. Z. (1), M. Z. (2), C. S., Z. Ż., K. N. (1), A. W., J. K. (1), E. B., P. C., B. K., Ł. D., M. S., P. L., R. K., R. J. (2), R. H., A. C., J. U., R. J. (1), A. Ś., P. T., Z. T. , M. T., R. P., M. K. (1), J. S. (2), K. B. (1), D. M., I. F., A. O., J. M., P. K., K. B. (2), K. H., E. S. (1), K. S. (1), K. K., Z. B., M. C. (2), R. L., Ł. M., I. B., K. N. (2), R. Z., E. S. (2) , K. S. (2) , K. P., T. M., J. K. (2), E. G., P. P. (1), M. C. (1), T. J., T. G., K. W., P. P. (2), A. M., M. K. (2), H. S. i J. W..

Większość z tych świadków, za wyjątkiem K. N. (1), nie była jednak w stanie określić czy w trakcie ich zatrudnienia w (...) sp. z o.o. należne składki na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne były przez pracodawcę odprowadzane i czy były odprowadzane w terminie.

Nie wniosły zbyt wiele do sprawy zeznania świadków odczytane w trybie art 333 §2 kpk - nie byli oni bowiem zatrudnieni we wskazanym okresie.

W powyższym zakresie miarodajne dla Sądu były więc dowody w postaci: dokumentacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zgromadzonej w trakcie postępowania przygotowawczego oraz dołączonej w trakcie postępowania sądowego z ZUS II Oddział w W., a także nadesłanych z ZUS-u informacjach.

Zdaniem Sądu nie było konieczne w tym postępowaniu szczegółowe badanie deklaracji ubezpieczeniowych i raportów imiennych. Zbiorcze zestawienia nadesłane przez ZUS rozstrzygały istotne dla postępowania kwestie.

Z powyższej dokumentacji ZUS-u wynikało, że faktycznie składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne pracowników w okresie od czerwca 1999r. do 27 grudnia 2001r. przez pracodawcę - (...) sp. z o.o. nie były terminowo odprowadzane. Ponadto informacje te wykazały, że składki za niektóre okresy do chwili wystawienia (...) (grudzień 2010r.) nie zostały w ogóle uiszczone. Pisma przesłane przez ZUS potwierdziły, że spółka wobec ZUS-u zobowiązana była rozliczać się zbiorowo.

Zgłoszenie wierzytelności w postępowaniu upadłościowym (...) przez ZUS II O/W. określiło, jakie łącznie zobowiązania wobec ZUS-u miała ta spółka w czasie, gdy trwało postępowanie upadłościowe.

Szczególnie istotna była Informacja z 10.12.2010r., która precyzyjnie określiła w jakim stopniu kolejne składki za dany okres zostały przez spółkę zapłacone i w jaki nastąpiło to terminie. Informacja ta wskazała też, w jakiej wysokości do chwili obecnej poszczególne składki nie zostały uregulowane. Przedmiotowa informacja rozstrzygnęła też, którzy pracownicy (...) sp. z o.o. zostali pokrzywdzeni w ustalonym okresie w wyniku nieterminowego regulowania składek do ZUS-u.

Sąd nie miał zastrzeżeń co do tych dokumentów.

Informacja z (...) w W. stanowiła podstawę ustaleń odnośnie zaległości spółki z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych w tamtym okresie.

Dokumenty założycielskie (...) sp. z o.o. dostarczyły danych odnośnie powstania i funkcjonowania tej spółki.

Dokumentacja dotycząca upadłości (...) sp. z o.o. określiła, jak wyglądało postępowanie upadłościowe tej spółki. Postanowienia w sprawie V GNs 18/02 pozwoliły ustalić, jakie konsekwencje prawne wyciągnięto już wobec oskarżonego w związku z postępowaniem upadłościowym.

Wniosek o ogłoszenie upadłości i dołączone do niego dokumenty były bardzo ważne dla tego postępowania. W szczególności obrazowały one ocenę sytuacji spółki dokonaną w tamtym czasie przez oskarżonego. To bowiem on złożył do Sądu te dokumenty. Należy podkreślić, że już we wniosku oskarżony wskazywał, że zobowiązanie na kwotę 1.033.408,03 zł jest przeterminowane, a mimo tego uważał, iż są przesłanki do zgłoszenia wniosku o upadłość spółki. Z tego wniosku oraz załączonych dokumentów można było też wychwycić informacje o stanie spółki we wcześniejszych latach.

Sąd oparł się na tych dokumentach w swoich ustaleniach.

Dokumenty związane z zatrudnieniem K. N. (1) i przysługującymi mu składkami na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne wykazały, jak w (...) sp. z o.o. wyglądały te kwestie w odniesieniu do konkretnego pracownika. Z zeznań tego świadka wynikało, że był on w konflikcie z oskarżonym.

Wykaz akt osobowych i świadectwa pracy stanowiły dowody tego, jakie osoby były zatrudnione w (...) sp. z o.o. .

Dokumentacja związana z (...) sp. o.o. wykazała, że taki podmiot pojawił się na rynku, na którym działała (...) sp. z o.o. oraz oba podmioty utrzymywały ze sobą kontakty handlowe.

Bardzo pomocne przy ustalaniu stanu faktycznego były opinie biegłej D. L.. Biegła w swoich opiniach dokonała szeregu zestawień okoliczności dotyczących spółki a istotnych z punktu widzenia ekonomicznego. Biegła w szczególności przeanalizowała bilanse oraz rachunki zysków i strat (...) sp. z o.o. za kolejne okresy rozliczeniowe. Dało to obraz kondycji spółki w poszczególnych latach. Należy podkreślić, że biegła opierała się na dokumentach spółki - czyli takich, które oskarżony znał oraz w znacznej części się pod nimi podpisywał.

Odnosząc się do opinii, Sąd już w tym miejscu musi zasygnalizować pewną kwestię, która będzie omówiona szerzej w dalszej części uzasadnienia. Biegła wskazywała terminy, kiedy według niej należało już zgłosić wniosek o upadłość i miała wówczas na uwadze głównie treść przepisu art. 233 §1 ksh (str. 15 Opinii z 03.03.2008r. - k. 2462). Sąd nie zgadza się jednak z poglądem, iż ten przepis zobowiązywał zarząd (...) sp. z o.o. do zgłoszenia wniosku o upadłość. Treść tego przepisu wskazuje, że obowiązek ten był inny - jedynie zwołanie zgromadzenia wspólników.

Biegła w uzupełniającej opinii wyjaśniła, jak należałoby przeksięgować zobowiązanie w kwocie 1.033.408,03 zł, które na moment zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości było już przedawnione. Biegła wskazała jednoznacznie, że choć zwiększyłoby to wynik finansowy za okres I-XI 2001r., to jednak nie pokryłoby strat z lat ubiegłych.

W ocenie Sądu co do zasady opinie biegłej są pełne i jasne. Rozstrzygają kwestie postawione do wyjaśnienia, a wymagające wiadomości specjalnych.

Przydatny przy ustalaniu stanu faktycznego był raport (...) z dnia 22.10.2002r. Został on sporządzony na zlecenie syndyka. Nie była to więc opinia wydana na polecenie Sądu. Dlatego też została potraktowana jako ekspertyza prywatna wydana przez osobę mającą odpowiednie uprawnienia. Sąd skorzystał z niej jedynie w zakresie tych zagadnień, które były przedmiotem tego postępowania.

Zeznania J. N. były uzupełnieniem tego raportu. J. N. znał bowiem sytuację tej spółki dlatego, że zlecono mu sporządzenie w/w raportu.

Istotne były również zeznania J. P. (1). Pełnił on bowiem funkcję syndyka po ogłoszeniu upadłości (...) sp. z o.o.. Mając dostęp do dokumentów oraz składników majątkowych tej spółki posiadał on obszerną wiedzę o sytuacji tego podmiotu.

W szczególności świadek wyjaśnił część kwestii związanych ze sposobem opłacania składek do ZUS-u oraz wskazał, jak to wyglądało w przedmiotowej spółce. Podawał przy tym, jakie dokumenty tego dotyczące zostały mu przekazane po ogłoszeniu upadłości.

Sąd opierał się na tej części zeznań tego świadka, która dotyczyła przedmiotowego postępowania.

Oceniając zeznania J. P. można zauważyć, iż świadek ten nie był zbyt przychylnie nastawiony do oskarżonego. Zapewne wpływ na to miały konflikty, jakie istniały między nimi podczas postępowania upadłościowego.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje na to, że oskarżony M. Ś. (1) popełnił zarzucane mu czyny w postaci przypisanej przez Sąd.

Oskarżony w okresie od czerwca 1999r. do listopada 2001r. w L. jako prezes zarządu (...) sp. z o.o. i osoba odpowiedzialna za wykonywania czynności z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, działając w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, uporczywie naruszał prawa następujących pracowników wynikające ze stosunku ubezpieczenia społecznego: K. N. (1), Z. S., M. Z. (1), M. Z. (2), Z. Ż., A. W., J. K. (1), P. C., T. J., R. K., A. C., K. H., R. H., K. K., J. K. (2), B. K., Ł. D., I. F., J. U., R. P., R. J. (1), T. G., R. L., A. Ś., P. T., Z. T., M. D., E. S. (1) , A. O., D. M., J. M., P. K., Z. B., M. C. (1), K. N. (2), M. Ś. (2), H. S. w ten sposób, że nie odprowadzał w terminie składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.

Sąd ustalił początek tego okresu na czerwiec 1999r., gdyż od tego miesiąca składki z tytułu ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych za pracowników tej spółki do ZUS-u wyraźnie przestały być płacone regularnie - na czerwiec przypadał termin płatności składek za maj 1999r..

Sąd zmienił też datę końcową tego okresu na listopad 2001r. (termin opłacenia składki za październik 2001r.), gdyż do tego czasu były naliczane składki za pracowników innych niż sam oskarżony.

Osoby pokrzywdzone - czyli te, za które nie były odprowadzane składki - Sąd ustalił na podstawie informacji z ZUS w W. z dnia 10.12.2010r., w której wskazano, jakie osoby były zgłoszone do ubezpieczenia społecznego w czasie, gdy nie były regulowane składki na te ubezpieczenia przez (...) sp. z o.o.. Ze wskazanych w zarzucie osób w przyjętym przez Sąd okresie spółka zatrudniała zgłoszonych do ubezpieczenia społecznego wymienionych w stanie faktycznym pracowników.

Naruszeniem przysługujących pracownikom praw wynikających z ze stosunku ubezpieczenia społecznego jest zarówno nieregulowanie składek do ZUS-u, jak też płacenie ich z opóźnieniem. Przy czym w przypadku (...) sp. z o.o. nawet jeżeli część składek za wskazany okres została uregulowana, to nastąpiło to ze znacznym opóźnieniem.

Zachowaniem tym oskarżony wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 218 §1 kk w zw. z art. 12 kk.

Oskarżony był prezesem zarządu (...) sp. z o.o. w L., w której to spółce zatrudniał pokrzywdzonych. Był więc upoważniony do podejmowania czynności m.in. z zakresu ubezpieczeń społecznych.

Naruszał on prawa pracowników, gdyż nie opłacał należnych składek na ubezpieczenia społeczne.

Takie zachowanie oskarżonego charakteryzowało się uporczywością, gdyż z jednej strony trwało przez dłuższy okres czasu, z drugiej zaś powtarzało się i składki za kolejne okresy również nie były płacone . W ocenie Sądu oskarżonemu towarzyszyła świadomość, że nie jest w stanie wypełnić w całości zobowiązań wobec pracowników (czyli w zakresie składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne) - a mimo tego nie zmieniał on swojego postępowania.

Brak informacji, aby oskarżony skutecznie podejmował kroki w celu poprawy sytuacji finansowej spółki poprzez restrukturyzację zobowiązań wobec ZUS-u i Urzędu Skarbowego.

Mając powyższe na uwadze, należy uznać, że oskarżony działał także w wykonaniu z góry powziętego zamiaru. Świadczy o tym najdobitniej jego podejście do opłacania bieżących składek na ubezpieczenia społeczne oraz postawiony jako priorytet zamiar wypełnienia w pierwszej kolejności innych zobowiązań finansowych.

Czyn ten oskarżony popełnił umyślnie z zamiarem bezpośrednim. Mając bowiem świadomość, że wykonując czynności z zakresu ubezpieczeń społecznych, powinien realizować w tym zakresie obowiązki wynikające z zatrudnienia pracowników, nie robił tego. Chciał więc popełnić ten czyn zabroniony.

Nie wyłącza odpowiedzialności oskarżonego fakt, że (...) sp. z o.o. była w ciężkiej sytuacji finansowej. Problemy z płynnością finansową spółki zaczęły się bowiem już wcześniej. Z upływem czasu sytuacja pogarszała się, gdyż zobowiązania narastały, powiększając się m.in. o odsetki. Pomimo tego oskarżony przez cały 2000r. zatrudniał w spółce kolejnych pracowników, wiedząc, że nie będzie w stanie zrealizować wobec nich obowiązków (...) sp. z o.o. z zakresu ubezpieczenia społecznego. Posiadał bowiem w tym zakresie nieuregulowane zaległości z poprzednich okresów.

O nastawieniu oskarżonego świadczy dobitnie także kwestia wypłaty przez niego swojej żonie premii uznaniowej w kwocie 32.769,80 zł. (...) sp. z o.o. posiadała nieuregulowane zobowiązania z tytułu ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych w znacznej wysokości, to należy uznać, iż sytuacja spółki nie pozwalała, aby wypłacać aż tak wysokie premie uznaniowe. Okoliczność, że była to premia uznaniowa, świadczy o tym, że nie musiała być ona wypłacona. Natomiast pieniądze te mogły być przeznaczone na uregulowanie części niezapłaconych składek do ZUS-u za zatrudnionych pracowników. Oskarżony dokonał jednak innego wyboru.

Ponadto oskarżony w okresie od sierpnia 2000r. do 27.12.2001r. jako prezes zarządu (...) sp. z o.o. funkcjonującej w L., nie złożył wniosku o ogłoszenie upadłości spółki mimo, iż (...) sp. z o.o. zaprzestało płacenia długów, co uzasadniało zgłoszenie upadłości.

Takim zachowaniem oskarżony wyczerpał znamiona występku z art. 586 ksh.

Zgodnie z treścią wówczas obowiązujących przepisów - art. 5 §1 Rozporządzenia Prezydenta z dnia 24.10.1934r. Prawo upadłościowe przedsiębiorca jest zobowiązany nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia zaprzestania płacenia długów zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości. Będąc prezesem zarządu spółki z o.o. oskarżony powinien wykonać to zobowiązanie.

O zaprzestaniu płacenia długów przez (...) sp. z o.o. świadczy nieregulowanie przez tę spółkę głównie zobowiązań wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Urzędu Skarbowego. Także dołączone - do złożonego w dniu 28.12.2001r. wniosku o ogłoszenie upadłości - zestawienie nieuregulowanych należności dla kontrahentów wraz z datami wymagalności potwierdza, że w przyjętym okresie spółka nie regulowała także innych zobowiązań.

Sąd określił, że zaprzestanie płacenia długów nastąpiło od sierpnia 2000r., gdyż za miesiąc lipiec 2000r. (...) sp. z o.o. nie uiściła właśnie w sierpniu składek do ZUS-u w kwocie 27.619,19 zł i składki te nie zostały uregulowane także w późniejszym czasie. Natomiast zakończenie tego okresu przypada na dzień 27.12.2001r., albowiem w dniu 28.12.2001r. wpłynął do Sądu wniosek o upadłość.

Fakt, że oskarżony nie wykonał ciążącej na nim powinności, potwierdza też Postanowienie Sądu Rejonowego w Legnicy z dnia 08.09.2003r., którym to - w oparciu o przepis art. 17 2 §1 Prawa upadłościowego - orzeczono wobec oskarżonego zakaz prowadzenia działalności gospodarczej oraz pełnienia określonych funkcji w podmiotach gospodarczych. Pozbawienie przedmiotowych praw orzeka się bowiem wobec osób, które nie wypełniły obowiązku zgłoszenia w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości.

Sąd częściowo zmodyfikował opis tego czynu, który popełnił M. Ś. (1). Oskarżony niewątpliwie w przypisanym okresie był zobowiązany do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości (...) sp. z o.o.. Powodem tego nie była jednak przesłanka, iż bilans wskazywał, że strata przewyższa sumę kapitału zapasowego i rezerwowego oraz połowę kapitału podstawowego spółki.

Zgodnie z treścią art. 253 kodeksu handlowego jeżeli bilans, sporządzony przez zarząd, wykaże straty, przewyższające sumę kapitałów zapasowego i rezerwowego oraz połowę kapitału zakładowego, wówczas zarząd obowiązany jest bezzwłocznie zwołać zgromadzenie spólników celem powzięcia uchwały co do dalszego istnienia spółki. Podobnie brzmi przepis później obowiązującego Kodeksu spółek handlowych - ustawy uchwalonej dnia 15.09.2000r., która weszła w życie w dniu 01.01.2001r.. W art. 233 §1 ksh wskazano bowiem, że jeżeli bilans sporządzony przez zarząd wykaże stratę przewyższające sumę kapitałów zapasowego i rezerwowego oraz połowę kapitału zakładowego, zarząd jest obowiązany niezwłocznie zwołać zgromadzenie wspólników w celu powzięcia uchwały dotyczącej dalszego istnienia spółki.

Żaden z tych przepisów nie zobowiązuje członków zarządu, aby wobec zaistnienia w spółce wskazanej sytuacji składali wniosek o upadłość. Obowiązkiem zarządu jest tylko i wyłącznie zwołać zgromadzenia wspólników. Dopiero zgromadzenie wspólników powinno podjąć odpowiednią decyzję. Może m.in. zobowiązać zarząd, aby wniosek o upadłość przygotowano i złożono do Sądu. Zgromadzenie wspólników może jednak postanowić coś innego, np. aby: dokapitalizować spółkę, zainicjować postępowanie układowe lub postanowić, że spółka będzie kontynuowała działalność. Zatem nie wykonanie przez zarząd obowiązku zwołania zgromadzenia wspólników, nie musi oznaczać, że przez to nie został zgłoszony wniosek o upadłość.

Oceny tej nie zmienia fakt, że w (...) sp. z o.o. M. Ś. (1) był nie tylko prezesem zarządu ale też jedynym udziałowcem. Odpowiedzialność dotyczy bowiem jedynie członka zarządu i czynności podejmowanych w ramach wykonywania właśnie tej funkcji.

Czyn ten oskarżony popełnił umyślnie z zamiarem bezpośrednim. Mając bowiem świadomość, że spółka nie reguluje istotnej części zobowiązań, nie zgłosił wniosku o ogłoszenie upadłości. Chciał więc popełnić ten czyn zabroniony.

Nie wyłącza odpowiedzialności oskarżonego fakt, że chciał on poprawić sytuację spółki. Wobec zaistnienia przesłanek do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, powinien on we wskazanym terminie wykonać ten ciążący na nim obowiązek.

Postanowienie o umorzeniu śledztwa z 26.04.2010r. w sprawie 5 Ds 115/10 nie miało znaczenia dla przedmiotowego postępowania. Sprawa prowadzona pod sygn. 5 Ds 115/10 dotyczyła bowiem innych zarzutów niż te, które były rozpatrywane w tym postępowaniu.

Sąd nie przypisał oskarżonemu przestępstwa z art. 284 §2 kk. Pieniądze, które w imieniu spółki oskarżony nie odprowadził do ZUS-u tytułem składek za zatrudnionych pracowników, stanowiły cały czas własność tej spółki. Nie ma natomiast żadnych dowodów na to, że oskarżony te pieniądze zabierał dla siebie.

Wina oskarżonego nie budzi wątpliwości. Brak jest bowiem okoliczności winę tę wyłączających.

Mając powyższe na uwadze na podstawie art. 218 §1 kk wymierzono M. Ś. (1) karę pozbawienia wolności. Przy wyborze rodzaju kary Sąd kierował się przede wszystkim długim okresem (ponad 2 lata), w którym oskarżony popełniał przypisane mu przestępstwo. Należy przy tym podkreślić, że naruszenie praw wynikających ze stosunku ubezpieczenia społecznego dotyczyło kilkudziesięciu pracowników. Suma niezapłaconych składek była też znaczna.

Wymiar kary został określony z uwzględnieniem społecznej szkodliwości czynu jaki popełnił. Ponadto kara 1 roku pozbawienia wolności osiągnie wobec oskarżonego zarówno cele wychowawcze, jak i zapobiegawcze. W opinii Sądu orzeczona wobec oskarżonego kara odstraszy ponadto też innych pracodawców od naruszania uprawnień zatrudnionych pracowników, oddziałując tym samym w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Wymierzając taką karę, Sąd miał na względzie okoliczności popełnienia czynu. Oskarżony – jako prezes (...) sp. z o.o. – we wskazanym okresie nie odprowadzał składek na ubezpieczenia społeczne zatrudnionych pracowników. Stan ten trwał przez ponad dwa lata. Część z tych składek nie została uregulowana do chwili obecnej. Wprawdzie syndyk przejął majątek spółki, ale miała ona też inne zobowiązania, mające pierwszeństwo przy regulowaniu w postępowaniu upadłościowym.

Na korzyść oskarżonego świadczy natomiast fakt, że w tym czasie wypłacał wynagrodzenie pracownikom.

Oceniając całokształt okoliczności związanych z zachowaniem oskarżonego i jego warunkami osobistymi Sąd uznał, że społecznie sprawiedliwa i adekwatna do popełnionego czynu z art. 586 ksh będzie kara 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Pomimo istnienia warunków, oskarżony przez ponad 15 miesięcy nie składał wniosku o ogłoszenie upadłości. Istotną okolicznością było też to, że oskarżony był jedyną osoba, która w imieniu (...) sp. z o.o. mogła zgłosić do Sądu taki wniosek.

Biorąc za podstawę orzeczone wobec oskarżonego kary, Sąd zgodnie z art. 85 kk i art. 86 §1 kk wymierzył mu karę łączną 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności. Sąd zastosował w znacznej części zasadę absorpcji, gdyż oba przestępstwa były ze sobą powiązane, tzn. popełnione w ramach wykonywania przez oskarżonego obowiązków prezesa przedmiotowej spółki.

Zdaniem Sądu taka kara osiągnie wobec oskarżonego zarówno cele wychowawcze, jak i zapobiegawcze. W opinii Sądu orzeczona wobec oskarżonego kara odstraszy też inne osoby, które chciałyby nie realizować powinności wynikających z pełnionych funkcji w organach podmiotów gospodarczych.

Mając na uwadze warunki osobiste M. Ś. (1), a w szczególności jego stan zdrowia, Sąd - na podstawie art. 69 §1 i §2 kk w zw. z art. 70 §1 pkt 1 kk - warunkowo zawiesił oskarżonemu wykonanie orzeczonej wobec niego łącznej kary pozbawienia wolności na okres 4 lat próby.

Zdaniem Sądu taki okres próby jest właściwy na dokonanie oceny czy oskarżony będzie w przyszłości postępował zgodnie z prawem. Oskarżony ma rodzinę i to skazanie powinno sprawić, iż zastanowi się on jednak nad swoim postępowaniem.

Na wymiar okresu próby miało wpływ w szczególności skazanie go w tej sprawie za 2 przestępstwa oraz długi okres, w jakim dopuszczał się wskazanych przestępstw. Istotnym był też fakt, że nadal nie została uregulowana cześć składek do ZUS-u.

Sąd zasądził od oskarżonego koszty sądowe oraz opłatę zgodnie z powołanymi przepisami uznając, że będzie w stanie je ponieść. Nie ma bowiem podstaw do odstąpienia od zasady z art. 627 kpk, iż to skazanego obciążają koszty postępowania.

Mając powyższe na względzie orzeczono, jak w sentencji.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Grażyna Lachowska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Lubinie
Data wytworzenia informacji: