Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Lubinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

dnia 09 kwietnia 2018 roku

Sąd Rejonowy w Lubinie Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Marek Tęcza

Protokolant sekr. sądowy Justyna Łazińska

po rozpoznaniu na rozprawie 28 marca 2018 roku w L.

sprawy z powództwa J. C. (1)

przeciwko Polskiemu Biuru Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W.

o zapłatę

I.  zasądza od strony pozwanej Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W. na rzecz powódki J. C. (1) kwotę 30.000, zł (trzydzieści tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 16 marca 2012 roku do dnia zapłaty,

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

III.  uchyla postanowienie Sądu Rejonowego w Lubinie z 15 czerwca 2016 roku w sprawie I C 1655/13 o zabezpieczeniu roszczenia,

IV.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 3.250,22 zł (trzy tysiące dwieście pięćdziesiąt złotych dwadzieścia dwa grosze) tytułem stosunkowego rozdzielenia kosztów postępowania,

V.  nakazuje powódce J. C. (1) uiścić na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Lubinie kwotę 729,48 zł (siedemset dwadzieścia dziewięć złotych czterdzieści osiem groszy) tytułem zwrotu wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa,

VI.  nakazuje stronie pozwanej Polskiemu Biuru Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W. uiścić na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Lubinie kwotę 1.007,38 zł (tysiąc siedem złotych trzydzieści osiem groszy) tytułem zwrotu wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa.

sygn. akt: I C 1655/13

UZASADNIENIE

Powódka J. C. (1) wystąpiła z powództwem przeciwko (...) S.A. w W. domagając się zapłaty zadośćuczynienia w wysokości 30.000, zł z ustawowymi odsetkami od 16 marca 2012 roku do dnia zapłaty, zasądzenia tytułem odszkodowania 5.000, zł z ustawowymi odsetkami od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty oraz przyznania bezterminowej renty w wysokości 1.400, zł miesięcznie płatnej do 10-go dnia każdego miesiąca poczynając od dnia wytoczenia powództwa wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w zapłacie miesięcznych rat renty, a ponadto domagała się zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu wskazała, że 28 września 2011 roku przechodziła na oznakowanym przejściu dla pieszych w L., gdzie została potrącona przez samochód osobowy B. na angielskich numerach rejestracyjnych, prowadzony przez N. H. (1). Sprawca wypadku dobrowolnie poddał się karze. W wyniku zdarzenia powódka doznała licznych obrażeń ciała zagrażających jej życiu. W stanie krytycznym trafiła do szpitala, gdzie przebywała do 04 października 2011 roku na Oddziale Intensywnej (...) Centrum (...) w L., a następnie do 28 października 2018 roku na Oddziale (...) Urazowo-Ortopedycznej. Oświadczyła, że 12 października 2011 roku została poddana skomplikowanej operacji podczas, której dokonano nawiercenia kości i zespolenia kości miednicy blaszką. Ponadto wielokrotnie przetaczano jej krew. Powódka wskazała, że doznała wielonarządowych urazów, stłuczenia mózgu, złamania miednicy z rozejściem spojenia łonowego, rany głowy, łokcia, rozległego krwiaka uda prawego oraz uszkodzenia wzroku prawego oka. W związku z urazami w okresie od 11 maja 2012 roku do 01 czerwca 2012 roku ponownie przebywała w szpitalu w celu kontynuacji usprawniania. Komisja (...) Zakładu (...) na (...) S.A. w W. ustalając wysokość odszkodowania z tytułu dobrowolnego ubezpieczenia, stwierdziła u niej uszczerbek na zdrowiu w wysokości 70,5%. (...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności zaliczył powódkę do znacznego stopnia niepełnosprawności z koniecznością zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne oraz koniecznością stałej i długotrwałej pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. Natomiast decyzją z 14 grudnia 2012 roku lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych uznał, że powódka jest niezdolna do samodzielnej egzystencji. Powódka wskazała, że odczuwała i nadal odczuwa poważne dolegliwości bólowe, a ponadto wystąpił u niej wysoki poziom lęku i stresu. Doznane obrażenia sprawiły, że nie odzyska dawnej sprawności fizycznej i ruchowej, co dodatkowo potęguje u niej stres i obawę, że nie poradzi sobie w życiu, ponieważ potrzebuje stałej opieki osób trzecich, leczenia i rehabilitacji oraz stosowania specjalnej diety. Ponieważ mieszka w budynku bez windy nie ma możliwości samodzielnie opuszczać mieszkania. Utrzymuje się z renty w wysokości około 1.500, zł miesięcznie. Wskazała, że pismem z 20 października 2011 roku (doręczonym 24 października 2011 roku) zgłosiła szkodę Polskiemu Biuru Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, które zwróciło się do (...) S.A. w W. o opracowanie szkody w charakterze agenta (...). W piśmie z 10 lutego 2012 roku powódka zgłosiła szkodę (...) S.A. w W., domagając się zapłaty kwoty 200.000, zł zadośćuczynienia, a także renty na zwiększone potrzeby. Pismo doręczono 14 lutego 2012 roku. W kolejnych pismach zgłosiła natomiast roszczenia odszkodowawcze w związku z kosztami leczenia, opieki oraz przejazdów z tym związanych. Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego powódka otrzymała kwotę 108.483,40 zł w tym 97.000, zł zadośćuczynienia, 8.463, zł kosztów opieki, 2.618,90 zł kosztów leczenia oraz 401,50 zł kosztów przejazdu. Zdaniem powódki wypłacone kwoty nie spełniają całości należnych jej świadczeń. Żądana uzupełniająco kwota 30.000, zł zadośćuczynienia jest odpowiednia i obejmuje zarówno cierpienia fizyczne jak i stres. Ponadto domaga się kwoty 5.000, zł odszkodowania, które zamierza przeznaczyć na adaptację łazienki do jej aktualnych możliwości ruchowych, co powoduje konieczność wymiany wanny na brodzik. Ponadto wskutek wypadku zwiększyły się potrzeby powódki, bowiem wymaga pomocy osób trzecich, stałej rehabilitacji, odpowiedniego odżywiania i zaopatrywania w sprzęt ortopedyczny. Tym samym koszty opieki w wysokości minimum 90 godzin miesięcznie oraz koszty leczenia, rehabilitacji i odżywiania powodują, że uzasadnionym jest domaganie się renty w wysokości 1.400, zł miesięcznie.

W odpowiedzi na pozew (...) S.A. w W. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu swojego stanowiska podniosła zarzut braku legitymacji biernej, bowiem pojazd sprawcy zarejestrowany jest na terenie Wielkiej Brytanii, a odpowiedzialność za szkodę przyjęło angielskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (...)’ B.. Strona pozwana wskazała, że w procesie likwidacji szkody działała w imieniu i z upoważnienia Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W. i ewentualne roszczenia winny być kierowane do Biura a nie (...) S.A. w W..

Powódka w piśmie procesowym z 08 listopada 2013 roku wniosła o wezwanie do udziału w sprawie w charakterze strony pozwanej Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W., w miejsce dotychczasowego pozwanego. Ponadto wniosła o nieobciążanie jej kosztami na rzecz (...) S.A. w W. z uwagi na brak kosztów po jego stronie oraz znikomy nakład pracy jego pełnomocnika.

W piśmie z 17 grudnia 2013 roku (...) S.A. w W. wyraził zgodę na wstąpienie w swoje miejsce jako strony pozwanej Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W., przy czym wniosła o przyznanie jej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 3.600, zł oraz opłaty skarbowej od złożenia pełnomocnictwa w wysokości 17, zł.

Strona pozwana Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu swojego stanowiska przyznała, że posiada bierną legitymację procesową w oparciu o przepis art. 19 ust. 3 w zw. z art. 123 pkt 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Oświadczyła jednak, że (...) S.A. w W. działając jako nominowany korespondent zagranicznego ubezpieczyciela, po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, wypłacił powódce zadośćuczynienie w wysokości łącznej 97.000, zł oraz zwrócił uzasadnione koszty leczenia, dojazdów i opieki. Dalsze roszczenia powódki, zdaniem strony pozwanej są nieuzasadnione i nieudowodnione, a wypłacone zadośćuczynienie jest adekwatne do rozmiaru doznanej krzywdy, stopnia natężenia cierpień fizycznych i psychicznych, ich długotrwałości i poniesionego uszczerbku na zdrowiu oraz wieku powódki. Strona pozwana podkreśliła również, że większość odniesionych przez powódkę urazów nie miało trwałych następstw, a część zgłaszanych dolegliwości nie ma związku z obrażeniami doznanymi w wypadku, a są efektem podeszłego wieku powódki. Zdaniem strony pozwanej przed wypadkiem powódka chorowała na jaskrę, cukrzycę, nadciśnienie tętnicze, chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa, bioder oraz kolan i brak jest dowodów, aby stan zdrowia uległ pogorszeniu wyłącznie w wyniku urazów doznanych w wypadku. Ponadto zakwestionowała dochodzoną kwotę tytułem adaptacji łazienki, bowiem strona pozwana zobowiązana jest do zwrotu niezbędnych i celowych wydatków wynikających z wypadku, natomiast powódka nie udowodniła w tym zakresie swojego roszczenia. Za nieudowodnione uznała również żądanie rentowe, stwierdzając brak dowodów i podstaw do jego uwzględnienia. Odnosząc się do żądania odsetkowego stwierdziła, że ewentualne uwzględnienie żądania powódki skutkowałoby możliwością zasądzenia odsetek dopiero od dnia wyrokowania, a nie terminu wskazanego w pozwie.

W kolejnym piśmie procesowym powódka podtrzymała w pełni swoje żądanie, a na rozprawie 05 lutego 2013 roku Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W. wyraziło zgodę na wstąpienie w miejsce (...) S.A. w W. jako strona pozwana w sprawie. Postanowieniem z 05 lutego 2014 roku sąd zwolnił od udziału w sprawie (...) S.A. w W. i zasądził na jego rzecz od powódki koszty postępowania. Zażalenie powódki na to postanowienie zostało oddalone.

Wnioskiem z 10 grudnia 2015 roku powódka wobec brzmienia opinii biegłych neurologa oraz chirurga-ortopedy wystąpiła o zabezpieczenie powództwa przez zasądzenie od strony pozwanej bezterminowej renty w wysokości 2.700, zł miesięcznie. Postanowieniem z 15 czerwca 2016 roku Sąd Rejonowy w Lubinie zabezpieczył powództwo w sprawie przez zobowiązanie strony pozwanej Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W. do płacenia na rzecz powódki J. C. (1), przez czas trwania procesu, renty w kwocie 780, zł miesięcznie płatnej z góry do 10 dnia każdego miesiąca, poczynając od miesiąca po uprawomocnieniu się niniejszego postanowienia, a w pozostałym zakresie wniosek został oddalony.

Przed zamknięciem rozprawy strony podtrzymały swoje stanowiska, przy czym pełnomocnik powódki wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów dojazdu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. C. (1) urodziła się (...), od początku lat 60-tych XX wieku mieszka w L. przy ul. (...), w mieszkaniu na drugim piętrze. Od 2002 roku jest wdową. W wieku 70 lat nie pracowała, a utrzymywała się ze świadczenia rentowego, chorowała na jaskrę, cukrzycę typu II, nadciśnienie tętnicze, chorobę zwyrodnieniową stawów kolanowych i kręgosłupa, oraz koślawość kolana lewego i słoniowaciznę kończyn dolnych. Mimo tych schorzeń była samodzielna, robiła zakupy, gotowała, sprzątała, chodziła do kościoła, posiadała również ogród działkowy, który codziennie pielęgnowała. Lubiła czytać książki ioglądać telewizję. Odwiedzała swoją rodzinę, w tym przebywającą w Australii.

dowód: opinia biegłej z zakresu neurologii k. 162-165, opinia biegłego z zakresu chirurgii urazowo-ortopedycznej k. 207-208, zeznania świadka A. C. k. 124-125, przesłuchanie powódki e-protokół z 28 marca 2018 roku 00:04:40-00:32:25 k. 356-357.

W dniu 28 września 2011 roku o godzinie 19:00 na ul. (...) II w L. N. H. (2) kierując samochodem B. o angielskich numerach rejestracyjnych (...) bezpośrednio przed oznakowanym przejściem dla pieszych wyprzedzał inny samochód osobowy, który zwalniał w celu ustąpienia pierwszeństwa pieszej, i potrącił przechodzącą po przejściu J. C. (1), która w wyniku potrącenia doznała ciężkich obrażeń ciała, w tym głowy, miednicy, okolicy lędźwiowej i stawów kolanowych.

dowód: okoliczności bezsporne, odpis aktu oskarżenia z 29 lutego 2012 roku k. 15-16, odpis wyroku Sądu Rejonowego w Lubinie z 16 lipca 2012 roku w sprawie II K 272/12 k. 213.

Po wypadku J. C. (1) została przewieziona do szpitala (...) w L., gdzie rozpoznano u niej uszkodzenie stawów biodrowo-krzyżowych i spojenia łonowego, stłuczenie mózgu, krwotok podpajęczynówkowy, uszkodzenie nerwu VI czaszkowego po stronie prawej oraz ranę tłuczoną łokcia prawego i głowy. Poddano ją licznym zabiegom, w tym operacyjnej repozycji uszkodzenia spojenia łonowego i chirurgicznemu zaopatrzeniu ran tłuczonych. Wobec znacznych dolegliwości bólowych otrzymywała między innymi opioidowe środki przeciwbólowe. Po pobycie na szpitalnym oddziale intensywnej terapii 04 października 2011 roku została przeniesiona na oddział chirurgii i ortopedii urazowej. 21 października 2011 roku została wypisana ze szpitala. Przez kolejne pół roku J. C. (1) cały czas leżała i nie była w stanie samodzielnie się poruszać, w tym czasie przebywała u swojego syna i jego rodziny, którzy pomagali jej w codziennym funkcjonowaniu.

dowód: karta informacyjna z oddziału (...) Urazowo-Ortopedycznej – w aktach szkody, zeznania świadka A. C. k. 124-125, przesłuchanie powódki e-protokół z 28 marca 2018 roku 00:04:40-00:32:25 k. 356-357.

Pismem z 20 października 2011 roku, doręczonym 24 października 2011 roku, J. C. (1) zgłosiła Polskiemu Biuru Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W. szkodę i wniosła o skierowanie szkody do likwidacji. Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W. pismem z 25 stycznia 2012 roku zwróciło się do (...) S.A. w W. o opracowanie w charakterze agenta zgłoszonej szkody. J. C. (1) pismem z 10 lutego 2012 roku, doręczonym 14 lutego 2012 roku, zgłosiła (...) S.A. w W. roszczenia, domagając się zapłaty 200.000, zł zadośćuczynienia oraz przyznania renty na zwiększone potrzeby, uwzględniającej koszty leczenia, rehabilitacji i opieki osób trzecich.

dowód: pismo powódki z 20 października 2011 roku z potwierdzeniem odbioru k. 17-19, pismo strony pozwanej z 25 stycznia 2012 roku k. 20, pismo powódki z 10 lutego 2012 roku z potwierdzeniem odbioru k. 21-24.

Decyzją z 19 marca 2012 roku (...) S.A. w W. przyznał J. C. (1) kwotę 11.095, zł w tym 7.000, zł zadośćuczynienia i 4.095, zł kosztów opieki. 27 kwietnia 2012 roku zaliczono poszkodowaną do osób o znacznym stopniu niepełnosprawności do 30 kwietnia 2013 roku.

dowód: pismo (...) S.A. w W. z 19 marca 2012 roku k. 25, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z 27 kwietnia 2012 roku k. 28verte.

W okresie od 11 maja 2012 roku do 01 czerwca 2012 roku J. C. (1) przebywała na Oddziale (...) sp. z o.o. w L., celem kontynuacji usprawniania, w wyniku którego uzyskano poprawę stanu miejscowego i ogólnego, wzmocnienia gorsetu mięśniowego, poszerzenia zakresów ruchomości stawów, poprawę chodu i zmniejszenie dolegliwości bólowych. J. C. (1) opuściła oddział z zaleceniem utrzymania reżimu ćwiczeń w warunkach domowych, codziennych spacerów, regularnego stosowania leków oraz kontynuacji leczenia w warunkach uzdrowiskowych. Po tym leczeniu J. C. (1) zaczęła poruszać się o dwóch kulach, a po swoim mieszkaniu poruszała się przy pomocy balkonika, a z czasem samodzielnie podpierając się cały czas jedną ręką o ścianę lub meble. Stopniowa zaczęła opuszczać mieszkanie, w celu dokonania drobnych zakupów lub spędzenia czasu na ławce przed domem. Stale była konsultowana neurologicznie, okulistycznie, ortopedycznie oraz psychologicznie. Syn woził ją również na odpłatne masaże rehabilitacyjne do P.. W tym okresie występowały u niej zaburzenia w aspekcie psychologicznym, początkowo objawiające się nasilonym lękiem uwarunkowanym poczuciem bezradności, poczuciem niskiej orientacji w swojej sytuacji życiowej, wzmożoną potrzebą polegania na innych osobach oraz niewystarczającymi umiejętnościami przystosowawczymi działającymi w trudniejszych sytuacjach, ponadto odczuwała ból i cierpienie związane z urazami ciała.

dowód: karta informacyjna z leczenia szpitalnego z 01 czerwca 2012 roku k. 27, opinia biegłej z zakresu psychologii k. 330-335, zeznania świadka A. C. k. 124-125, przesłuchanie powódki e-protokół z 28 marca 2018 roku 00:04:40-00:32:25 k. 356-357.

Decyzją z 13 września 2012 roku (...) S.A. w W. przyznał poszkodowanej łączną kwotę 108.483,40 zł w tym 97.000, zł zadośćuczynienia, 8.463, zł kosztów opieki, 2.618,90 zł kosztów leczenia i 401,50 zł kosztów przejazdów.

dowód: pismo (...) S.A. w W. z 13 września 2012 roku k. 26.

14 grudnia 2012 roku lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych stwierdził, że J. C. (1) jest niezdolna do samodzielnej egzystencji do 31 grudnia 2013 roku. Orzeczeniem z 20 czerwca 2013 roku (...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w L. zaliczył J. C. (1) do znacznego stopnia niepełnosprawności z powodu upośledzenia narządu ruchu oraz chorób neurologicznych do 30 czerwca 2016 roku. Kolejną decyzją z 07 listopada 2013 roku lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych stwierdził, że J. C. (1) jest trwale niezdolna do samodzielnej egzystencji.

dowód: zaświadczenie o stanie zdrowia z 21 listopada 2012 roku k. 101, opinia specjalistyczna lekarza konsultanta z 10 grudnia 2012 roku k. 99-100, opinia lekarska z 14 grudnia 2012 roku k. 98, orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z 14 grudnia 2012 roku k. 28, orzeczenie o niepełnosprawności z 20 czerwca 2013 roku k. 88, orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z 07 listopada 2013 roku k. 87, zeznania świadka A. C. k. 124-125, przesłuchanie powódki e-protokół z 28 marca 2018 roku 00:04:40-00:32:25 k. 356-357.

W wyniku wypadku J. C. (1) doznała urazowego niedowładu nerwu czaszkowego VI prawego, urazu głowy ze wstrząsem mózgu i krwawieniem podpajęczynówkowym. Do dnia dzisiejszego występuje u niej zespół pourazowy z zawrotami głowy, zaburzeniami koncentracji uwagi i pamięci, a konsekwencją niedowładu nerwu czaszkowego VI prawego jest dwojenie widzenia, oraz ustawienie prawego oka w zezie zbieżnym, co powoduje trudności w zauważaniu niedaleko położonych przeszkód. Są to zmiany nie rokujące całkowitego powrotu do zdrowia, bowiem nerwy nie regenerują się. Pod względem neurologicznym doznała 23 % trwałego uszczerbku na zdrowiu. Skutkiem wypadku było również uszkodzenie stawów biodrowo-krzyżowych i spojenia łonowego, rany głowy i łokcia prawego. Uszkodzenie miednicy było leczone operacyjnie bez powikłań i nie spowodowało trwałego uszczerbku na zdrowiu J. C. (2), tak jak rana łokcia, natomiast uszkodzenie miednicy spowodowało ograniczenie wydolności chodu, co spowodowało wystąpienie trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 15 %. Dodatkowo zaburzenia wywołane wypadkiem mają negatywny wpływ na życie osobiste i społeczne powódki, ograniczają jej aktywność zarówno w zakresie poznawczym jak i w zakresie relacji interpersonalnych. Zaburzenia nie wywołały trwałego bądź długotrwałego uszczerbku na zdrowiu psychicznym powódki, co jest uwarunkowane cechami jej prawidłowo zintegrowanej osobowości. Nie doznała załamania nerwowego skutkującego nerwicą lub objawami typowymi dla schorzeń neurotycznych lub psychotycznych, przy czym korzysta cały czas z poradni psychologicznej. Ponadto J. C. (1) przebywała w sanatorium i poniosła koszty związane z zakupem niezbędnych jej wtedy lekarstw oraz wizytami u lekarzy specjalistów i rehabilitacją. Obecnie funkcjonuje samodzielnie, przy czym wymaga pomocy przy większych zakupach czy dokładnych porządkach. Z powodu ograniczeń ruchowych sprzedała ogródek działkowy i nie może jak wcześniej chodzić do kościoła. Utrzymuje się aktualnie ze świadczenia rentowego w wysokości 1.600, zł miesięcznie.

dowód: zaświadczenie lekarskie z 07 maja 2013 roku k. 38, wyniki badań zapisane na płytach cd k. 145, opinia biegłego z zakresu neurologii wraz z jej pisemnym uzupełnieniem k. 162-166b i 187-188, opinia biegłego z zakresu okulistyki k. 281-283, opinia biegłego z zakresu chirurgii urazowo-ortopedycznej k. 207-208, opinia biegłego z zakresu ginekologii k. 301-302, opinia biegłej z zakresu psychologii k. 330-335, faktura z 13 kwietnia 2012 roku k. 30, zaświadczenie okulistyczne z 14 stycznia 2013 roku k. 27verte, faktura z 19 kwietnia 2012 roku k. 30verte, faktura z 08 czerwca 2012 roku k. 31, faktura z 02 marca 2012 roku k. 31verte, faktura z 08 czerwca 2012 roku k. 32, faktura z 10 lipca 2012 roku k. 32verte, faktura z 05 grudnia 2012 roku k. 33, faktura z 04 grudnia 2012 roku k. 33verte, faktura z 03 grudnia 2012 roku k. 34, faktura z 14 stycznia 2013 roku k. 35, zeznania świadka A. C. k. 124-125, przesłuchanie powódki e-protokół z 28 marca 2018 roku 00:04:40-00:32:25 k. 356-357.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo jako uzasadnione w zakresie żądania zadośćuczynienia należało uwzględnić zasądzając kwotę 30.000, zł natomiast oddalając co do żądania odszkodowania oraz renty jako niewykazanych. W sprawie bezsporną była kwestia odpowiedzialności strony pozwanej za skutki wypadku z 28 września 2011 roku. Sporną była natomiast kwestia zakresu tej odpowiedzialności, bowiem strona pozwana twierdziła, że wypłacone na etapie postępowania likwidacyjnego świadczenia w postaci kwoty 97.000, zł tytułem zadośćuczynienia, 8.463, zł kosztów opieki, 2.618,90 zł kosztów leczenia oraz 401,50 zł kosztów przejazdów w pełni wyczerpuje jej odpowiedzialność za skutki wypadku, natomiast powódka domagała się dodatkowych świadczeń, twierdząc że wypłacone kwoty tytułem zadośćuczynienia oraz odszkodowania są niewystarczające, a ponadto pogorszenie się jej stanu zdrowia uzasadnia przyznanie jej miesięcznej renty.

Stan faktyczny został ustalony w oparciu o niekwestionowaną dokumentację medyczną załączoną do akt sprawy oraz akt szkody prowadzonych przez (...) S.A. w W., zeznania świadka A. C. (syna powódki), przesłuchanie J. C. (1) oraz opinie biegłych sądowych. Jedynie decyzja (...) Zakładu (...) na (...) S.A. w W. z 31 maja 2012 roku (k. 29) nie posłużyła do ustalenia stanu faktycznego w sprawie, bowiem uszczerbek na zdrowiu i wysokość odszkodowania zostały w niej ustalone na podstawie odrębnej umowy zawartej przez powódkę z ubezpieczycielem, uregulowanej również Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia oraz tabelą wysokości uszczerbku na zdrowiu, stanowiącymi elementy tej umowy, a odrębnymi od zasad ustalania zadośćuczynienia określonych w kodeksie cywilnym.

Bierna legitymacja procesowa strony pozwanej nie była kwestionowana i wynikała z art. 19 ust. 3 w zw. z art. 123 pkt 1 ustawy z 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jednolity Dz.U. z 2018 roku, poz. 473 ze zm.).

Na podstawie art. 444 § 1 kc w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Natomiast zgodnie z art. 445 § 1 kc w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia. Zadośćuczynienie ma na celu złagodzić zarówno cierpienia fizyczne (ból, długotrwałość leczenia i inne dolegliwości) jak i psychiczne, czyli negatywne uczucia przeżywane w związku z doznanymi cierpieniami fizycznymi pokrzywdzonego, ma zatem charakter kompensacyjny, a jego wysokość musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwaną wartość, z drugiej jednak strony nie może być nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy, lecz utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i stopie życiowej społeczeństwa (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 04 lutego 2008 roku w sprawie III KK 349/07, w wyroku z 11 kwietnia 2006 roku, w sprawie I CSK 159/05, w wyroku z 03 czerwca 2011 roku, w sprawie III CSK 279/10,w wyroku z 28 września 2001 roku, w sprawie III CKN 427/00, czy w wyroku z 14 stycznia 2011 roku w sprawie I PK 145/10). W orzecznictwie Sądu Najwyższego dominuje również, zasługujący na podzielenie pogląd, że stopa życiowa poszkodowanego nie może wpływać na wysokość zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę i nie może wyznaczać należnej mu rekompensaty. Takie pojmowanie funkcji kompensacyjnej prowadziłoby do różnicowania krzywdy, w zależności od statusu materialnego poszkodowanego, co godziłoby w zagwarantowaną w art. 32 Konstytucji zasadę równości wobec prawa, a także w powszechne poczucie sprawiedliwości (tak Sąd Najwyższy w wyroku z 28 lipca 2017 roku w sprawie II CSK 311/16, w wyroku z 03 czerwca 2011 roku w sprawie III CSK 279/10, w wyroku z 17 września 2010 roku w sprawie II CSK 94/10 i wyroku z 30 stycznia 2004 roku w sprawie I CK 131/03). Skoro zadośćuczynienie ma zrekompensować szkodę niemajątkową wyrażającą się krzywdą w postaci cierpień fizycznych i ujemnych przeżyć psychicznych, to pierwszą i zasadniczą przesłanką określającą rozmiar należnego zadośćuczynienia jest stopień natężenia doznanej krzywdy tj. stopień doznanych cierpień fizycznych i psychicznych, czas ich trwania, nieodwracalność następstw wypadku i inne podobne okoliczności. Niewymierny w pełni charakter tych okoliczności sprawia, że sąd przy ustalaniu rozmiaru krzywdy, a tym samym wysokości zadośćuczynienia powinien opierać się na całokształcie okoliczności sprawy, nie wyłączając takich czynników, jak np. wiek poszkodowanego (vide wyrok Sądu Najwyższego z 12 września 2002 w sprawie IV CKN 1266/00).

Mając na uwadze powyższe sąd ustalając rozmiar doznanej przez powódkę krzywdy dokonał ustaleń w oparciu o dokumentację medyczną i opinie biegłych sądowych co do skutków zdarzenia dla zdrowia powódki oraz zeznań jej syna i przesłuchania jej samej na okoliczność cierpień, odczuwanych dolegliwości oraz zmian jakie skutki wypadku wywołały w jej codziennym funkcjonowaniu. Jak wskazano wyżej dokumentacja medyczna nie była kwestionowana i potwierdziła, że powódka bezpośrednio po wypadku przebywała na oddziale intensywnej terapii, a następnie chirurgii urazowo-ortopedycznej, gdzie przeszła operację nawiercenia kości i zespolenia kości miednicy, ponadto przybywała na oddziale rehabilitacji i w sanatorium. Przez okres kilku lat przeszła intensywne leczenie oraz rehabilitację, co pozwoliło jej odzyskać względną sprawność i samodzielność, przy czym w okresie pierwszych miesięcy dolegliwości były bardzo intensywne i wymagały stałego stosowania lekarstw przeciwbólowych. Okoliczności te znalazły potwierdzenie w opiniach biegłych, z których co prawda zakwestionowano opinię neurologa, chirurga-ortopedy i ginekologa, przy czym zarzuty te dotyczyły przede wszystkim oceny uszczerbku na zdrowiu przez biegłych dokonywanej poza zakresem ich specjalizacji. Sąd mając na uwadze powyższe zarzuty uznał, że w zakresie opisanych w opiniach skutków wypadku dla zdrowia powódki, ustalonego procentowo trwałego uszczerbku na zdrowiu, jak również rokowań na przyszłość opinie te należało uznać za rzetelne i wyczerpujące. Wskazać przy tym należy, że z istoty celu dowodu z opinii biegłego wynika, że jeśli rozstrzygnięcie sprawy, jak w tym przypadku, wymaga wiadomości specjalnych, dowód z opinii biegłego jest konieczny. W takim przypadku sąd nie może poczynić ustaleń sprzecznych z opinią biegłego, jeśli jest ona prawidłowa i jeśli odmienne ustalenia nie mają oparcia w pozostałym materiale dowodowym. Zdaniem sądu opinie biegłych co do skutków wypadku znajdują oparcie w pozostałym materiale dowodowym, w tym przesłuchaniu powódki i zeznań świadka (syna powódki), które były spójne, logiczne i brak było podstaw aby je zakwestionować. Wobec powyższego sąd ustalił, że powódka doznała 38% trwałego uszczerbku na zdrowiu, a jej sytuacja życiowa i stan zdrowia uległy pogorszeniu. Powódka przez prawie pół roku od wypadku utraciła możliwość poruszania się i przez okres pobytu w szpitalu oraz u syna, cały czas leżała, co było dla niej szczególnie dolegliwe, bowiem we wszystkich czynnościach wymagała pomocy osób trzecich. Dla wcześniej sprawnej osoby taka sytuacja jest szczególnie bolesną i powodującą przygnębienie, na co wskazała w swojej opinii biegła z zakresu psychologii. Obecnie powódka odzyskała w ograniczonym stopniu samodzielność, a trwały uszczerbek wystąpił w zakresie ograniczeń w poruszaniu się (na co wskazał biegły z zakresu ortopedii) oraz w zakresie widzenia (co wynika bezpośrednio z opinii neurologa i okulisty). O ile ograniczenia w zakresie poruszania muszą być uwzględniane w połączeniu z wcześniejszymi schorzeniami powódki (otyłość, choroba zwyrodnieniowa stawów kolanowych, koślawość kolana lewego, zespół bólowy kręgosłupa i słoniowacizna kończyn dolnych – k. 207 verte opinia biegłego z zakresu chirurgii urazowo-ortopedycznej), o tyle uszkodzenie nerwu VI czaszkowego prawego, powodujące dwoistość widzenia jest wyłącznym skutkiem wypadku. Dodatkowo jest to uszkodzenie nie rokujące poprawy, o czym wypowiedzieli się biegli z zakresy neurologii i okulistyki. Wobec powyższego powódka doznała cierpień o bardzo znacznym natężeniu, jej samodzielność została ograniczona, a do tego bezterminowy charakter krzywdy powódki w postaci uszkodzenia wzroku (a więc jednego z podstawowych zmysłów człowieka) oraz jego nieodwracalność uzasadnia domaganie się zadośćuczynienia ponad przyznaną jej wcześniej kwotę 97.000, zł. Kilka lat dochodzenia do ograniczonej chociaż sprawności, konsekwencją czego była utrata mobilności i przyjemności płynącej ze swobodnego poruszania się i uprawiania ogródka oraz nieodwracalne uszkodzenie wzroku, które spowodowało występowanie dwoistości widzenia i zeza oraz pozbawiło J. C. (1) możliwości czytania książek, oglądania telewizji oraz postrzegania niektórych przeszkód uzasadniają dochodzenie dalszego zadośćuczynienia. Wobec powyższego dochodzona kwota 30.000, zł zadośćuczynienia nie mogła zostać uznana za wygórowaną i dlatego zostało uwzględnione w całości.

Odnośnie żądania odszkodowania związanego z przebudową łazienki, należało uznać że powódka nie sprostała ciężarowi dowodu w tym zakresie, bowiem kosztorys ofertowy związany z wymianą brodzika i kabiny (k. 36), nie mógł być podstawą ustaleń kosztów dostosowania łazienki do potrzeb powódki. Jak podkreślała strona pozwana jest to dokument prywatny, który był przez nią kwestionowany, a poza zeznaniami świadka i przesłuchaniem powódki brak było dowodów na potwierdzenie, że przebudowa łazienki jest niezbędna, a wskazane w kosztorysie koszty są prawidłowo wyliczone. Wobec powyższego, na podstawie art. 6 kc i art. 232 kpc, żądanie odszkodowania jako niewykazane podlegało oddaleniu.

Sąd oddalił również żądanie zasądzenia renty. Zgodnie z art. 444 § 1 kc w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Natomiast na podstawie art. 444 § 2 kc jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty. W niniejszej sprawie powódka wskazała jako podstawę dochodzenia renty zwiększenie się potrzeb, ponieważ potrzebuje stałej opieki osób trzecich, leczenia i rehabilitacji oraz stosowania specjalnej diety. W toku postępowania sąd uwzględnił wniosek o zabezpieczenie tego roszczenia przez zobowiązanie strony pozwanej do płacenia na rzecz powódki J. C. (1), przez czas trwania procesu, renty w kwocie 780, zł miesięcznie płatnej z góry do 10 dnia każdego miesiąca, poczynając od miesiąca po uprawomocnieniu się postanowienia. Należy jednak mieć na uwadze odrębności w zakresie obowiązku dowodowego dotyczącego zabezpieczenia roszczenia oraz rozstrzygnięcia w orzeczeniu kończącym postępowanie. Należy podkreślić, że zgodnie z przepisami art. 753 i art. 753 ¹ kpc w sprawach o rentę dla udzielenia zabezpieczenia nie jest wymagane uprawdopodobnienie interesu prawnego (co expressis verbis wyrażono w art. 753 ¹ § 3 kpc), a uzyskanie zabezpieczenia zależne jest jedynie od uprawdopodobnienia roszczenia wywodzonego z art. 444 § 2 kpc. Natomiast w celu uzyskania orzeczenia w wyroku kończącym niniejsze postępowanie niezbędnym było wykazanie zwiększonych potrzeb uzasadniających zasądzenie dochodzonej renty. Jednak podnoszone przez powódkę okoliczności konieczności stałej opieki osób trzecich, leczenia i rehabilitacji oraz stosowania specjalnej diety nie zostały wykazane. Biegły chirurg-ortopeda, ginekolog i okulista poza opisanymi skutkami wypadku, stwierdzili że powódka nie potrzebuje dalszego leczenia, jest zdolna do samoistnej egzystencji, nie jest niedołężna, porusza się sama i nie wymaga pomocy osób trzecich. Biegła psycholog stwierdziła jedynie, że doznane obrażenia obniżają aktywność życiową powódki, ale nie wymaga pomocy osób trzecich i nie ma konieczności leczenia psychiatrycznego, a w przypadku prawidłowego zakończenia leczenia urazów fizycznych możliwy jest powrót do formy psychicznej sprzed wypadku. Jedynie biegła neurolog wskazała na konieczność pomocy osób trzecich, jednak biorąc pod uwagę opinie pozostałych biegłych, jak również przesłuchanie samej powódki, która dąży do samodzielności i wręcz wzbrania się przez ciągłym nadzorem rodziny należało stwierdzić, że w obecnym stanie zdrowia J. C. (1) brak jest podstaw do uznania, że wymaga stałej pomocy osób trzecich. Nie może również zmienić tej oceny decyzja z 07 listopada 2013 roku, którą lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych stwierdził, że J. C. (1) jest trwale niezdolna do samodzielnej egzystencji. W przeciągu czterech lat, które upłynęły od tej decyzji, stan zdrowia powódki poprawił się, a do tego na ograniczenia samodzielności powódki wpływ niewątpliwie mają schorzenia występujące u niej przed wypadkiem w postaci choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowych, koślawości kolana lewego, zespołu bólowego kręgosłupa i słoniowacizny kończyn dolnych (co nie było kwestionowane) oraz jej wiek. Wiek powódki jest okolicznością obiektywną, a obniżenie sprawności organizmu wraz z wiekiem, jest faktem oczywistym i nie może być uznane za wyłączny skutek wypadku z 28 września 2011 roku. Zdaniem sądu niewykazane zostały również pozostałe przesłanki orzeczenia renty, bowiem brak jest dowodów potwierdzających stosowanie specjalnej diety wymagającej dodatkowych kosztów oraz ponoszenia zwiększonych wydatków (na tą okoliczność przedłożono faktury potwierdzające zakup lekarstw, ale brak jest podstaw do stwierdzenia które lekarstwa i w jakiej cenie są konieczne do stosowania u powódki). W konsekwencji sąd uznał żądanie dochodzenia renty również za niewykazane i podlegające oddaleniu, a postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia z 15 czerwca 2016 należało uchylić.

Odsetki ustawowe za opóźnienie od uwzględnionego żądania o zadośćuczynienie, zostały zasądzone na podstawie art. 481 § 1 i § 2 kc, zgodnie z żądaniem pozwu. Ponieważ żądanie zadośćuczynienia zostało zgłoszone stronie pozwanej 24 października 2011 roku (k. 17-19) domaganie się odsetek od 16 marca 2012 roku należało uznać za w pełni uzasadnione.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 kpc oraz § 6 pkt 6 obowiązującego w niniejszej sprawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity Dz.U. z 2013 roku, poz. 490), bowiem mając na uwadze żądanie zasądzenia renty wartość przedmiotu sporu w sprawie wynosiła 51.000, zł. Koszty procesu wyniosły 13.443,48 zł. Po stronie powódki były to: 2.590, zł opłaty sądowej od pozwu, 3.600, zł wynagrodzenia pełnomocnika, 17, zł opłaty skarbowej od złożenia pełnomocnictwa, 1.500, zł zaliczki na koszty opinii biegłych, 100, zł opłaty sądowej od wniosku o zabezpieczenie, 900, zł wynagrodzenia pełnomocnika za postępowanie zażaleniowe oraz kwota 189,48 zł kosztów dojazdu pełnomocnika zgłoszonych przed zamknięciem rozprawy (pełnomocnik był obecny trzykrotnie na terminach rozprawy, a odległość między kancelarią a sądem wynosi według googlemap.com 71,8 km w jedną stronę, czyli łącznie przebyta odległość to 430,8 km, co przy stawce 0,8358 zł za 1 km uzasadniało uwzględnienie kosztów dojazdu w wysokości 189,48 zł). Strona pozwana poniosła koszty w wysokości 3.600, zł wynagrodzenia pełnomocnika, 17, zł opłaty skarbowej od złożenia pełnomocnictwa, 30, zł opłaty sądowej od zażalenia oraz 900, zł wynagrodzenia pełnomocnika w postępowaniu zażaleniowym. Powódka dochodziła kwoty 51.000, zł a roszczenie zostało uznane za uzasadnione co do kwoty 30.000, zł czyli w 58 %. Wobec tego powódka przegrała sprawę w 42 % i w takim zakresie powinna partycypować w kosztach procesu. 42 % kosztów procesu to kwota 5.646,26 zł a ponieważ w toku postępowania poniosła tytułem kosztów kwotę 8.896,48 zł winna uzyskać zwrot 3.250,22 zł co znalazło odzwierciedlenie w punkcie IV wyroku.

Ponadto wobec brakującej kwoty 1.736,86 zł wynagrodzeń biegłych, które tymczasowo uiszczono ze środków Skarbu Państwa, należało, na podstawie art. 100 kpc w zw. z art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z 28 lipca 2005 roku, nakazać stronom uiszczenie tej kwoty na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Lubinie w stosunku do ustalonego, na podstawie rozstrzygnięcia w sprawie, udziału w kosztach postępowania. Brakująca kwota to 1.736,86 zł dlatego 42 % brakującej kwoty to 729,48 zł której zwrot nakazano powódce, a 58 % to kwota 1.007,38 zł której zwrot nakazano stronie pozwanej.

Dlatego też, mając na uwadze powyższe, sąd orzekł jak w sentencji wyroku.